تعریف شاتکریت

شاتکریت را می‌توان به عنوان بتن یا ملاتی که از طریق شیلنگهای لاستیکی حمل شده وبا استفاده از هوای فشرده و با سرعت زیاد به سطح مورد نظر پاشیده می‌شود،تعریف کرد.

اولین کاربرد شاتکریت به سال 1909 میلادی برمی‌گردد که درآن زمان تحت عنوان گونیت نامیده می‌شد و به کمک دستگاهی موسوم به تفنگ سیمان به کار می‌رفت.

در سال 1914 برای اولین بار شاتکریت در یک معدنآزمایشی در ایالات متحده آمریکا مورد استفاده قرار گرفت.

پس از آن اینسیستم برای پوشش سطوح سنگها و حفاظت آنها در برابر هوازدگی و گاه نیز بعنوان سیستم نگهداری موقتی به کار مي‌رفت.

در اين سال كارلاكلي دستگاهي براي پاشيدن مخلوط ماسه و سيمان ساخت و آنرا  گانايت ناميد.

و بعدها نامهايي چون گان گريت، پنو كريت، بلاست كريت و جت كريت بكار برده شده است.

اما در سال 1930 واژه شاتکریت از طرف انجمن مهندسين راه و ساختمان آمريكا بكار برده شد و تاكنون مورداستفاده قرارمي‌گيرد.

 تعريف شات كريت از نظر مؤسسه بين المللي ACI

شات کریت عبارتست از ملات يا بتني كه با فشار و سرعت بالا به سطح مورد نظر پاشيده مي‌شود.

از آنجا که شاتکریت به صورت ورقه‌هایی از سنگ زیرین جدا می‌شد، لذا بعنوان یک سیستم نگهداری اصلی چندانمورد توجه واقع نشد.

از جمله امتیازات شاتکریت آن است که سطوح ناهموارحفریات زیر زمینی را می‌پوشانند و به شکل یک سطح نسبتاً صاف در می‌آورد .

البته شاتکریت همراه با پیچ سنگ، بعنوان سیستم نگهداری بسیاری ازتونل‌ها به کار رفته است.

در سالهای اخیر، کاربرد شاتکریت در معادنزیر زمینی، نگهداری حفریات دائمی از قبیل جاده‌های مورب، راهروهای اصلیحمل و نقل، ایستگاههای چاه و حجره‌های زیر زمینی سنگ شکن است.

بازسازیپیچ سنگها و توریهای متداول در سیستم نگهداری ممکن است مشکل ساز و گرانباشد. تعداد حفریات زیر زمینی که بلافاصله بعد از حفاری شات کریت می‌شوند

 رو به فزونی است. مسلح ساختن شاتکریت با الیاف فولادی یکی از مهمترین عواملدر گسترش کاربرد شاتکریت است زیرا کار طاقت فرسای نصب توری را کاهش می‌دهد.

آزمایشات و تجربیات اخیر نشان داده است که شات کریت در شرایط ترکش سنگ ملایم بسیارمؤثر است.

اگرچه نتایج این مطالعات برای نتیجه گیری قطعی در این زمینههنوز زود است ولی علائم موجود بیانگر آن است که در آینده در مورد  کاربرد شات کریت توجه جديتري خواهد شد.

بطور کلی شات کریت نوعی بتن مرکب از سیمان، ماسه و خرده سنگ است که به کمک هوای فشرده اجرا مي‌شودودراثرسرعت زیاد به صورت دینامیکی فشرده می‌شود .

(کتاب تونل سازی نوشته حسن مدنی)

  شات كريت در دنيا به دو صورت مورد استفاده قرار مي‌گيرد:

1. شاتكريت مخلوط خشك Dry Mix Shot Crete
2. شاتكريت مخلوط تر      Wet Mix Shot Crete